استدلال کشف مجهولات از روی معلومات است. مثلن شما می دانید که معامله فردی که در حال مستی معامله می کند به واسطه فقدان قصد باطل است (ماده 195 #قانون_مدنی ) اما در خصوص معامله فردی که در اثر استفاده از مواد مخدر هوشیاری اش را از دست داده حکمی در دسترس ندارید.
استدلال بر سه نوع است: 1)تمثیل 2)استقرا 3)قیاس
ما در این مثال از استدلال قیاسی استفاده کردیم و از حکم کلی بطلان معامله به واسطه فقدان قصد به حکم جزئی باطل بودن معامله فرد غیر هوشیار به دلیل استفاده از مواد مخدر رسیدیم.
استدلال ممکن است دارای ایراداتی بوده و اصطلاحن غلط باشد.
اگر استدلال غلط باشد اما در عین حال قدرت اقناع طرف مقابل را هم داشته باشد، مغالطه نامیده می شود.
به مثال زیر توجه کنید:
اگر با دیدن ماده 195 قانون مدنی چنین نتیجه بگیریم که معامله اشخاص بالای 25 سال باطل است یک استدلال غلط است و واضح است که قدرت اقناعی هم ندارد
اما اگر نتیجه بگیریم معامله فردی که شراب خورده اما هوشیاری اش را از دست نداده، باطل است باز هم یک استدلال غلط صورت گرفته اما بخشی از این استدلالمان ریشه هایی به ظاهر درست دارد بنابراین می تواند از قدرتی اقناعی برخوردار باشد.
مثال دوم نوعی از مغالطه است.
به یک مثال دیگر توجه کنید. اگر در عالم حقوق بگویید سکوت علامت رضا است در واقع از مغلطه استدلال از سکوت استفاده کرده ایم. بنظرتان چرا عبارت “سکوت علامت رضا است” نوعی مغلطه محسوب می شود.
نظرات